Os ydych chi’n cael trafferth talu’ch ad-daliadau morgais, mae gan y llywodraeth nifer o gynlluniau sy’n cynnig help. Mae’r rhain yn cynnwys y cynllun Achub Morgeisi, y cynllun Cymorth ar gyfer Llog ar Forgais a budd-daliadau eraill y llywodraeth a all rhoi hwb i’ch incwm.
Cysylltwch â’ch benthyciwr i ddechrau
Os ydych chi’n cael trafferth talu’ch morgais, eich cam cyntaf bob amser fydd cysylltu â’ch benthyciwr. Mae’r benthyciwr eisiau’ch helpu chi i wneud eich ad-daliadau.
Bydd eich benthyciwr yn gallu trafod eich opsiynau â chi, ac yn gallu cynnig awgrymiadau megis trefniadau dros dro ar gyfer talu, ymestyn hyd tymor y morgais neu, mewn rhai amgylchiadau, newid dros dro i ad-daliadau llog-yn-unig.
Ceisiwch gyngor rhad ac am ddim
Os ydych chi’n poeni na fyddwch yn gallu talu’ch ad-daliadau, mae digon o wasanaethau cynghori ar gael sy’n rhoi arweiniad yn rhad ac am ddim. Mae’r rhain yn cynnwys Shelter, y Llinell Ddyled Genedlaethol a’r Elusen Dyledion StepChange.
Cynllun Achub Morgeisi
Lloegr
Nid yw’r cynllun hwn ar gael bellach.
Cymru
Mae Llywodraeth Cymru yn rhedeg cynllun Achub Morgeisi sy’n cael ei weithredu drwy gynghorau a chymdeithasau tai. Nod y cynllun yw atal perchnogion sy’n byw yn eu cartrefi rhag cael eu gwneud yn ddigartref.
Os cewch eich ystyried ar gyfer y cynllun Achub Morgeisi, bydd y cyngor yn rhoi manylion cymdeithas dai ichi. Bydd y gymdeithas, ar ôl asesu’ch eiddo a’ch amgylchiadau ariannol penodol chi, naill ai yn prynu cyfran o’ch cartref (gan eich gwneud yn rhan berchennog) neu’n prynu’r eiddo yn ei gyfanrwydd a’i rentu i chi, gan eich gwneud yn denant i’r gymdeithas dai.
Dim ond os ydych chi wedi cysylltu â’ch awdurdod lleol er mwyn cael help i’ch atal chi a’ch teulu rhag mynd yn ddigartref y byddwch yn cael eich ystyried ar gyfer y cynllun Achub Morgeisi.
Yr Alban
Mae Llywodraeth yr Alban yn darparu rhywfaint o gefnogaeth i berchnogion cartrefi sy’n cael anhawster talu eu morgais trwy ei Gronfa Cefnogaeth Perchnogion Cartrefi.
Mae dau gynllun ar gael trwy’r gronfa y gallai perchnogion ymgeisio amdanynt:
- Y cynllun Morgais i Rent ble mae landlord cymdeithasol yn prynu’ch cartref ac yn ei rentu’n ôl i chi
- Y Cynllun Ecwiti Morgais a Rennir ble mae Llywodraeth yr Alban yn prynu cyfran o hyd at 30% yn eich cartref, sy’n lleihau faint sydd gennych yn ddyledus ar eich morgais. Byddwch yn dal i fyw yn eich cartref, ond yn gwneud taliadau morgais llawer is o ganlyniad
Cymorth ar gyfer Llog ar Forgais
Os ydych yn hawlio budd-dal fel Lwfans Cyflogaeth a Chymorth yn gysylltiedig ag incwm neu Gymorth Incwm efallai y byddwch yn medru hawlio help at daliadau llog ar eich morgais. Gelwir hyn yn Gymorth ar gyfer Llog ar Forgais (SMI).
O Ebrill 2018, mae SMI yn newid o fudd-dal i fenthyciad y mae angen ei ad-dalu.
I ddod o hyd i gymorth yng Ngogledd Iwerddon ewch i
NI Direct.
Help gyda chostau morgais dan Gredyd Cynhwysol
Os ydych chi’n derbyn Credyd Cynhwysol ac yn ei chael yn anodd talu eich morgais, mae’n bosibl y gallech gael help gyda’ch taliadau llog.
Dim ond os nad oes gennych unrhyw ‘incwm a enillir’ y byddwch yn gymwys i gael hwn, fel tâl am waith rhan-amser neu lawn-amser, ac nad ydych yn cael unrhyw fuddion gan eich cyflogwr fel Tâl Salwch Statudol neu Dâl Mamolaeth Statudol.
Os byddwch yn gymwys i gael help, bydd y taliadau fel arfer yn cael eu talu yn uniongyrchol i’ch benthyciwr morgais a byddant yn seiliedig ar gyfradd llog benodol fydd yn cael ei chyfrifo ar sail y swm sy’n weddill ar eich morgais (hyd at uchafswm o £200,000).
Byddwch yn dechrau cael hyn ar ôl cyfnod aros o 3 mis a bydd y taliadau yn dod i ben cyn gynted ag y byddwch yn dechrau gweithio eto, hyd yn oed os mai dim ond swm bychan y byddwch yn ei ennill.
Budd-daliadau a allai gynyddu’ch incwm
Mae’n werth holi i weld a oes gennych chi hawl i gael budd-daliadau i roi hwb i’ch incwm er mwyn cwrdd â thaliadau morgais.
Trowch at Turn2Usopens in new window, gwasanaeth elusennol sy’n helpu pobl i gael at fudd-daliadau lles, grantiau a chymorth arall.
Cyllidebu ac awgrymiadau ar gyfer lleihau costau
Dilynwch y dolenni isod i weithio allan eich incwm a’ch treuliau misol ac i weld a oes unrhyw awgrymiadau ar gyfer lleihau costau y gallech eu defnyddio i ryddhau rhywfaint o arian parod ar ddiwedd pob mis. Bydd popeth yn helpu.
