Hyd yn oed os nad yw eich ymddeoliad yn bell i ffwrdd, gallwch gymryd camau i gynyddu’ch incwm ymddeoliad. Mae hyn yn berthnasol i’ch hawl Pensiwn y Wladwriaeth yn ogystal ag unrhyw gronfeydd pensiwn personol neu weithle sydd gennych. Darllenwch ymlaen i gael gwybod beth allwch ei wneud.
Y ddau ddewis allweddol – talu mwy i mewn neu ohirio
Efallai fod gennych amser o hyd i gynyddu eich pensiwn – mae gennych ddau brif ddewis:
- ychwanegwch at eich cronfa bensiwn, un ai drwy ychwanegu at gynllun presennol neu ddechrau un ychwanegol
- gohirio’r dyddiad y byddwch yn dechrau cymryd eich incwm ymddeoliad
Mae’n risg fawr ceisio rhoi hwb i’ch cronfa bensiwn drwy fuddsoddi mewn buddsoddiadau â thwf uwch yn y cyfnod cyn ymddeol. Os bydd gwerth y buddsoddiadau’n gostwng, efallai na fydd amser iddo gynyddu eto cyn i chi fod eisiau dechrau tynnu arian o’ch cronfa.
Cynyddu cyfraniadau pensiwn gweithle neu bensiwn personol
Mae cyfrannu cymaint â phosibl at eich pensiwn yn y blynyddoedd olaf cyn ymddeol yn rhoi hwb iddo ar unwaith ar ffurf gostyngiad treth.
Mae hyn yn arbennig o wir os ydych yn drethdalwr cyfradd uwch, fel mae’r enghraifft ganlynol yn ei ddangos:
- Mae trethdalwr cyfradd uwch yn cyfrannu £80 i mewn i’w bensiwn.
- Mae’r llywodraeth, ar ffurf gostyngiad treth ar gyfradd sylfaenol o 20%, yn ychwanegu £20, sy’n cynyddu’r cyfraniad cyffredinol i £100. Mae hyn yn dal yn wir os ydych yn byw yn yr Alban ac yn talu’r gyfradd gychwynnol o 19%.
- Yna gall y trethdalwr hawlio £20 arall yn ôl (Cymru, Lloegr a Gogledd Iwerddon) neu £21 (yr Alban) o ryddhad treth cyfradd uwch trwy ei ffurflen dreth. Mae hyn mewn effaith yn lleihau’r gost gyffredinol iddynt o’r £100 o gyfraniad gros i ddim ond £60 (Cymru, Lloegr a Gogledd Iwerddon) neu £59 (yr Alban).
Yn yr Alban, mae yna gyfradd dreth ganolog hefyd o 21% ar gyfer enillion rhwng £25,159-£43,430. Os yw eich enillion o fewn y band hwn gallwch hawlio’r 1% ychwanegol ar gyfraniadau pensiwn drwy eich ffurflen dreth neu drwy gysylltu â’r HMRC.
Mae cyfyngiad ar y cyfraniadau y cewch eu talu i’ch pensiynau bob blwyddyn sy’n gymwys am ostyngiad treth. Dilynwch y ddolen isod am ragor o wybodaeth.
Oedi’ch pensiwn gweithle neu bersonol
Gallai gohirio’r dyddiad y byddwch yn dechrau cymryd eich incwm ymddeol roi hwb i’ch pensiwn mewn nifer o ffyrdd.
- Mae’n caniatáu mwy o amser ichi gyfrannu at eich cronfa bensiwn, a mwy o amser iddi dyfu o bosibl – felly mae’n bosibl y byddwch wedi cronni mwy o gynilion erbyn i chi ymddeol. Fodd bynnag, efallai y bydd angen i chi feddwl am newid y modd y caiff ei buddsoddi er mwyn lleihau’r perygl i chi o ostyngiad posibl yng ngwerth eich buddsoddiadau.
- Mae cyfraddau ar gyfer cynnyrch sydd ag incwm gwarantedig (blwydd-daliadau) hefyd yn cynyddu wrth i chi fynd yn hŷn. Felly, os ydych yn ystyried defnyddio’ch cronfa bensiwn i brynu incwm gwarantedig, fe allech gael incwm uwch os penderfynwch chi oedi, ond dim ond os na fydd y cyfraddau blwydd-dal cyffredinol yn gostwng.
Os ydych yn ystyried gohirio cymryd eich pensiwn, gwiriwch gyda’ch darparwr a fydd unrhyw gosbau am newid eich dyddiad ymddeol. Hefyd darllenwch ein canllaw cysylltiedig isod, sy’n amlinellu’r buddion a’r risgiau posibl fel ei gilydd o ohirio’ch pensiwn.
Gwneud y gorau o’ch incwm Pensiwn y Wladwriaeth
Os byddwch yn cyrraedd oed Pensiwn y Wladwriaeth ar 6 Ebrill 2016 neu ar ôl hynny, yna bydd angen 35 o flynyddoedd o leiaf o gyfraniadau Yswiriant Gwladol arnoch i gael Pensiwn y Wladwriaeth yn llawn, sef £175.20 yr wythnos.
Mae’r cyfraniadau hyn yn gallu bod yn gymysgedd o rai pan yr ydych wedi talu mewn gwirionedd a rhai eraill pan gawsoch eich trin fel eich bod wedi talu.
Er enghraifft, yn ystod cyfnodau pan oeddech yn magu plant ifanc neu’n methu â gweithio oherwydd problemau iechyd.
Os oes gennych lai o flynyddoedd cymwys, bydd eich hawl i bensiwn yn llai mewn cyfrannedd â’r blynyddoedd.
Er enghraifft, pe bai gennych 23 mlynedd o gyfraniadau Yswiriant Gwladol, byddai gennych hawl i gael tua dwy ran o dair o’r pensiwn llawn.
Gan fod bywyd gwaith yn tueddu i bara rhyw 40-50 mlynedd, bydd y rhan fwyaf o bobl yn bodloni’r amod 35 mlynedd.
Ond os nad ydych chi, efallai y gallwch lenwi rhai bylchau yn eich hanes Yswiriant Gwladol drwy wneud cyfraniadau gwirfoddol nawr.
Cyfraniadau Yswiriant Gwladol Coll
Os nad ydych yn siŵr a ydych ar y trywydd iawn i fod wedi gwneud y cyfraniadau Yswiriant Gwladol sydd eu hangen i gael Pensiwn y Wladwriaeth sylfaenol llawn, gallwch ofyn am ddatganiad Pensiwn y Wladwriaeth a allai eich helpu i benderfynu.
Gallwch ganfod manylion ar sut i gael Cyfriflen Pensiwn y Wladwriaeth newydd ar wefan GOV.UK.
Cyfraniadau Yswiriant Gwladol Gwirfoddol
Os ydych chi eisiau cynyddu eich cofnod Yswiriant Gwladol, fel arfer rhaid i chi wneud y taliad ychwanegol o fewn chwe blynedd ar ôl methu’r taliad gwreiddiol.
Dysgwch ragor am gyfraniadau Yswiriant Gwladol Gwirfoddol ar wefan GOV.UK.
Gohirio Pensiwn y Wladwriaeth
Gall gohirio’r dyddiad y dechreuwch gymryd Pensiwn y Wladwriaeth wneud gwahaniaeth mawr i lefel y pensiwn a gewch.
I’r rhai sy’n cyrraedd oed Pensiwn y Wladwriaeth wedi 6 Ebrill 2016, bydd y rheolau Pensiwn y Wladwriaeth newydd yn berthnasol, sy’n golygu y byddwch yn derbyn cynnydd o 1% am bob 9 wythnos y byddwch yn gohirio. Mae hyn yn cyfateb i bron i 5.8% am bob blwyddyn lawn.
Telir y swm ychwanegol gyda’ch taliad Pensiwn y Wladwriaeth rheolaidd.
Gallwch ddysgu rhagor am ohirio’ch Pensiwn y Wladwriaeth ar
wefan GOV.ukopens in new window.