Mae nifer o gynlluniau llywodraeth i’ch helpu chi i brynu cartref megis Cymorth i Brynu, Hawl i Brynu, Cyd-berchnogaeth, a mwy. Darllenwch fwy am y cynlluniau tai fforddiadwy hyn a sut i ymgeisio amdanynt.
Cymorth i Brynu
Mae Cymorth i Brynu yn gynllun llywodraeth ar gyfer y rheini sydd â blaendal bach, wrth brynu cartref. A oes gennych chi o leiaf 5% o flaendal? Os felly, fe allech chi ddefnyddio’r cynllun Cymorth i Brynu trwy:
Benthyciadau ecwiti – ar gael i brynwyr am y tro cyntaf a pherchnogion tai presennol sy’n dymuno prynu tŷ ‘a adeiladir o’r newydd’. Rhaid i’r pris prynu fod dim uwch na £600,000.O dan y cynllun hwn, gallwch fenthyg 20% o’r pris prynu yn rhydd rhag llog am y pum mlynedd gyntaf cyhyd â bod gennych 5% o flaendal. Os ydych yn byw yn Llundain, gallwch fenthyca hyd at 40% o’r pris prynu.
Mae’r cynllun ar gael tan 2021.
Gyda’r ddau gynllun mae cyfyngiadau ar gost yr eiddo yr ydych chi’n eu prynu. Mae’r cyfyngiadau hyn yn amrywio ar draws y DU.
Darllenwch fwy yn ein canllaw Help i brynu – Popeth sydd ei angen arnoch.
Canllaw ar ISAs Cymorth i Brynu
Hawl i Brynu/Hawl i Gaffael
Mae Hawl i Brynu ar gyfer tenantiaid yng Nghymru, Lloegr a Gogledd Iwerddon sy’n rhentu eu cartref gan eu cyngor lleol neu gymdeithas dai. Mae’n caniatáu i denantiaid, sy’n gymwys, i brynu eu cartref am bris gostyngol. Mae maint y gostyngiad hwn yn amrywio gan ddibynnu ar ble’r ydych chi’n byw a’r math o eiddo yr ydych chi eisiau ei brynu.
Gallai tenantiaid a oedd yn byw mewn tai cyngor cyn y trosglwyddwyd y tŷ i landlord fel cymdeithas dai, fod yn gymwys i brynu eu tŷ drwy gynlluniau Hawl i Brynu neu Hawl i Gaffael ‘a Gedwir’.
Gan amlaf, mae gofyn bod y tenantiaid wedi bod yn rhentu gan y sector cyhoeddus (h.y. cyngor lleol neu gymdeithas dai) am dair blynedd o leiaf cyn y gallant brynu dan y cynlluniau hyn.
Nid oes yn rhaid i’r dair blynedd fod yn olynol, felly gall tenantiaid sydd wedi rhentu gan y sector preifat yng nghanol cyfanswm o dair blynedd gan y sector cyhoeddus dal fod yn gymwys.
Bydd y cynllun Hawl i Brynu yn cael ei ehangu i gynnwys tenantiaid cymdeithasau tai yn Lloegr.
Mae’r ehangiad hwn yn cychwyn gyda nifer fach o gymdeithasau tai mewn rhai ardaloedd penodol. Yna cyflwynir y cynllun i weddill Lloegr dros y flwyddyn. Am ragor o wybodaeth, ewch i wefan Right to Buy.
Yn Yr Alban: mae Llywodraeth yr Alban yn bwriadu rhoi stop ar y cynllun ar gyfer yr holl denantiaid cyngor a chymdeithasau tai yn yr Alban, ond mae cynlluniau eraill ar gael.
Mae Hawl i Gaffael yn gynllun a gynigir yng Nghymru a Lloegr ar gyfer tenantiaid cymdeithas dai nad ydynt yn gymwys i’r Hawl i Brynu. Mae’r gostyngiadau ychydig yn llai.
Yng Gogledd Iwerddon gelwir y cynllun hwn yn Gynllun gwerthu tai ac mae ar gyfer tenantiaid sy’n rhentu gan Weithrediaeth Tai Gogledd Iwerddon neu’r gymdeithas dai. Dysgwch fwy ar wefan nidirect.
Hawl i Brynu a Hawl i Gaffael – Cymru, Lloegr a Gogledd Iwerddon
Hawl i Gaffael: prynu’ch cartref cymdeithas dai
Cyd-berchnogaeth
Cyd-berchnogaeth yw ble y byddwch chi’n prynu cyfran o dŷ gan y landlord, sydd fel arfer yn gyngor neu’n gymdeithas dai, a rhentu’r gyfran sy’n weddill.
Mae angen morgais arnoch i dalu am eich rhan, a all fod rhwng chwarter a thri chwarter o werth llawn y cartref. Yna rydych yn talu rhent llai ar y rhan nad ydych yn berchen arni ac mae gennych y dewis yn ddiweddarach i brynu rhan fwy o’r eiddo hyd at 100% o’i werth.
Mae’r cyfyngiadau cymhwysedd ar berchnogaeth a rennir wedi’u codi. Felly, o fis Ebrill 2016 gall unrhyw un sydd ag incwm cartref sy’n llai na £80,000 (y tu allan i Lundain) neu £90,000 (yn Llundain) brynu cartref drwy berchnogaeth a rennir.
Dim ond y rhai sydd yn y fyddin fydd yn cael blaenoriaeth dros grwpiau eraill. Bydd y cynllun yn weithredol ledled Lloegr.
Cyd-berchnogaeth – sut y mae’n gweithio
Rhan-berchnogaeth yng Gogledd Iwerddon
Mae’r cynllun hwn yn unigryw i Gogledd Iwerddon ac mae ar gael ar gyfer cartrefi a adeiledir o’r newydd a chartrefi hŷn. Rydych chi’n prynu rhwng 50% a 90% o’r eiddo (a elwir yn ‘cyfran dechreuwr’) a gall gynyddu’r gyfran honno ar unrhyw bryd (a elwir yn ‘cynyddu cyfran eu perchentyaeth’). Rydych yn talu rhent ar y gyfran nad ydych yn berchen arni.
Mae rhagor o wybodaeth ar gael ar wefan Cyngor Tai Gogledd Iwerddon.
Ymwelwch â’r wefan Rhan-berchnogaeth.
Homes for Londoners
Mae’r cynllun hwn yn anelu at helpu enillwyr incwm isel a chanolig i brynu neu rentu ar bris sy’n fforddiadwy. Rydych yn prynu’r eiddo’n rhannol ac yn ei rentu’n rhannol – yn bennaf ar gyfer cartrefi newydd eu hadeiladu ond mae rhai cartrefi wedi’u hailwerthu wedi’u cynnwys hefyd. Mae meini prawf cymhwyster yn ymwneud ag enillion ac ni allwch brynu cartref ar y farchnad agored.
Cynlluniau Rhannu Ecwiti
Mae cynllun benthyciad ecwiti Cymorth i Brynu yn gynllun llywodraeth y mae disgwyl iddo redeg hyd at 2020. Mae ar gael i brynwyr am y tro cyntaf ynghyd â pherchnogion tai sy’n meddwl am symud - ond dim ond ar gyfer cartrefi a adeiledir o’r newydd.
Cymorth i Brynu – Popeth sydd ei angen arnoch chi
Yr Alban
Mae gan yr Alban ddau gynllun rhannu ecwiti - Rhannu Ecwiti Cyflenwad Newydd a Rhannu Ecwiti Marchnad Agored.
Yr Alban – cynlluniau i’ch helpu chi i brynu cartref
Cymru
Mae’r cynllun Cymorth i Brynu yn cynnig help trwy ddarparu benthyciad ecwiti (30% yn cynyddu i 50% o’r pris prynu), ac mae wedi’i gynllunio ar gyfer pobl a fyddai angen tai cymdeithasol fel arall. Gellir ad-dalu’r benthyciad unrhyw bryd cyn i’r eiddo gael ei werthu, ond os ydych chi’n gwerthu’r eiddo yna mae’n rhaid ei ad-dalu bryd hynny.
Darllenwch fwy am gynlluniau prynu cartref yng Nghymru ar wefan Llywodraeth Cymru.
Gogledd Iwerddon
Mae cynllun rhannu ecwiti yng Gogledd Iwerddon ble y gallwch chi brynu eiddo, yn aml ar ostyngiad, gyda chymdeithas dai neu Weithrediaeth Dai Gogledd Iwerddon.
Dysgwch fwy ar wefan nidirect.
Cynllun Cartref Cychwynnol
Mae’r cynllun Cartref Cychwynnol yn un newydd gan y llywodraeth lle mae 200,000 o gartrefi a adeiladir o’r newydd ar gael i brynwyr tro cyntaf dan 40 mlwydd oed gydag isafswm o 20% oddi ar pris y farchnad.
Dylid gosod y pris gostyngol ar gyfer y cartrefi hyn ddim uwch na £250,000 y tu allan i Lundain a £450,000 yn Llundain.
Am ragor o wybodaeth am y cartrefi sydd ar gael yn y cynllun hwn, ewch i’r wefan Cartrefi Newyddopens in new window.
Camau nesaf
Deall faint allwch chi fforddio ei fenthyca? a beth y mae darparwyr benthyciadau’n ei asesu.
Defnyddiwch ein Cyfrifiannell fforddiadwyedd morgais i amcangyfrif faint y gallwch ei fenthyg.
Defnyddiwch ein Cyfrifiannell ad-dalu morgais i amcangyfrif y swm llog ac ad-dalu misol.
