Os gall y person rydych am ei helpu reoli eu harian o hyd

Hyd yn oed os yw ffrind neu annwyl yn dal i ymdopi ar hyn o bryd, yn aml gallwch ragweld y bydd angen cymorth arnynt gyda’u harian yn y dyfodol. Os yw hynny’n wir, mwy na thebyg eich bod am eu helpu i roi rhai trefniadau tymor hwy ar waith.

• Sut y gallwch chi helpu

• Penodi rhywun i wneud penderfyniadau – atwrneiaeth

• Gosod arian o’r neilltu at ddiben arbennig – ymddiriedolaethau

Sut y gallwch chi helpu

Bydd rhybuddion cynnar yn nodi bod rhywun yn debygol o fod ag angen cymorth arnynt – er enghraifft, os ydynt yn mynd yn hŷn ac yn ei chael yn fwy anodd i wneud penderfyniadau, neu os ydynt wedi cael diagnosis o gamau cynnar dementia. Felly dylech ddechrau meddwl am beth fydd yn digwydd pan na fyddant yn gallu ymdopi bellach.

Mae dau brif opsiwn – atwrneiaeth, neu ymddiriedolaeth.

Penodi rhywun i wneud penderfyniadau – atwrneiaeth

Yn aml, eich cam cyntaf yw gofyn i’r person a fyddent yn ystyried gwneud ‘atwrneiaeth’. Bydd hyn yn golygu eu bod yn rhoi caniatâd i rywun arall reoli eu harian ar eu rhan.

Rhaid i’r person rydych am ei helpu sefydlu atwrneiaeth, felly rhaid i chi ei drafod gyda hwy. Gallwch eu sicrhau nad oes rhaid defnyddio atwrneiaeth ar unwaith a gallant gadw rheolaeth dros eu materion eu hunain cyn hired ag y bo modd.

Mae’n llawer haws sefydlu atwrneiaeth pan fydd y person yn dal yn ddigon da i wneud hynny – os byddwch yn aros tan na allant wneud eu penderfyniadau eu hunain, bydd rhaid i chi wneud cais i’r llys am ganiatâd i reoli eu harian ac mae’r broses yn hwy ac yn llawer drutach.

Gosod arian o’r neilltu at ddiben arbennig – ymddiriedolaethau

Os yw’r person rydych am ei helpu â llawer o gynilion neu fuddsoddiadau, gallech ofyn iddynt a fyddent yn hoffi rhoi’r buddsoddiadau mewn ymddiriedolaeth.

Mae ymddiriedolaeth yn golygu y gallant nodi rheolau mwy penodol am sut y gellir defnyddio’r arian. Gallant benodi ymddiriedolwyr (fel arfer ffrindiau neu deulu) i reoli’r arian yn ôl rheolau’r ymddiriedolaeth.

Sut i helpu yn y cyfamser

Fel arfer, mae’n cymryd o leiaf tri mis i sefydlu atwrneiaeth, a gall ymddiriedolaethau gymryd amser hefyd.

Yn y cyfamser, mae ffyrdd o helpu pobl gyda’u harian mewn ffordd fwy anffurfiol. Gallwch hefyd eu hannog i ddod o hyd i ffyrdd o wneud rheoli arian o ddydd i ddydd yn haws.