Y Dreth Gyngor: beth ydyw, beth yw’r gost a sut i arbed arian

Treth flynyddol yw’r Dreth Gyngor yr ydych yn ei thalu i’ch cyngor lleol. Pennir y gost gan eich cyngor ac aiff yr arian at ariannu gwasanaethau lleol. Dysgwch ragor am y Dreth Gyngor a sut i wneud yn siŵr nad ydych yn talu mwy nag sydd raid i chi.

• Beth yw’r Dreth Cyngor?
• Beth mae’r Dreth Gyngor yn ei dalu amdano?
• Faint yw fy Nhreth Gyngor?
• A allaf i gael gostyngiad?
• Talu’ch Treth Gyngor dros 12 mis yn lle 10
• Ym mha fand Treth Gyngor ydw i?
• Sut i gael band eich Treth Gyngor wedi’i adolygu
• Cwynion am y Dreth Gyngor

Beth yw’r Dreth Cyngor?

Treth flynyddol yw’r Dreth Gyngor y mae’r cyngor lleol yn ei chodi arnoch chi am y gwasanaethau a ddarperir ganddo, fel casglu sbwriel a gwasanaeth llyfrgelloedd. Fel arfer rydych yn talu 10 rhandaliad misol, gyda dau fis ar ôl hynny lle na fyddwch yn gwneud taliad.

Bydd faint o Dreth Gyngor fyddwch chi yn ei dalu yn dibynnu ar:

• eich amgylchiadau personol
• gwerthusiad band Treth Gyngor eich eiddo
• faint o arian sydd ei angen ar y cyngor i ariannu ei wasanaethau.

Beth mae’r Dreth Gyngor yn ei dalu amdano?

Mae Treth Gyngor yn ariannu gwasanaethau lleol. Mae’r rhain yn cynnwys:

• gwasanaethau heddlu a thân
• prosiectau hamdden fel cynnal a chadw parciau a chanolfannau hamdden
• llyfrgelloedd a gwasanaethau addysg
• casglu a gwaredu ysbwriel
• gwasanaethau trafnidiaeth a phriffyrdd gan gynnwys golau stryd a glanhau a chynnal ffyrdd
• Iechyd yr amgylchedd a safonau masnach
• gweinyddu a chadw cofnodion, fel priodasau, marwolaethau a genedigaethau, ac etholiadau lleol.

Ni ddefnyddir y Dreth Gyngor i dalu am wasanaethau iechyd.

Faint yw fy Nhreth Gyngor?

Mae faint o Dreth Gyngor dalwch chi yn dibynnu ar werth eich cartref a ble rydych yn byw.

Dewch o hyd i’ch awdurdod lleol a faint sydd angen i chi ei dalu drwy ddefnyddio’r dolenni isod:

• Lloegr – Dewch o hyd i offeryn eich cyngor lleol ar GOV.UK
• Yr Alban - Llywodraeth Leol yr Alban
• Cymru - Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru

Bydd pob un o’r dolenni uchod yn eich cyfeirio at wefan eich cyngor lleol.

O’r fan honno bydd angen i chi ganfod y wybodaeth ar y Dreth Gyngor.

Efallai y bydd modd i chi gysylltu â nhw yn uniongyrchol a holi.

A allaf i gael gostyngiad?

Gallech gael gostyngiad ar eich Treth Gyngor:

• os ydych ar incwm isel
• os ydych yn fyfyriwr neu’n byw gyda myfyrwyr
• os ydych yn byw ar eich pen eich hun neu os mai chi yw’r unig oedolyn yn eich cartref
• fe gewch rai budd-daliadau penodol, fel Lwfans Ceisio Gwaith, Cymhorthdal Incwm, Credyd Pensiwn, Lwfans Cyflogaeth a Chymorth a Chredyd Cynhwysol
• os oes gennych chi neu rywun sy’n byw gyda chi anabledd ac o ganlyniad yn gorfod byw mewn cartref mwy
• mae gennych amhariad meddyliol difrifol neu’n byw gyda rhywun sydd â chyflwr o’r fath.
• os oes gennych chi neu rywun sy’n byw gyda chi anabledd ac o ganlyniad yn gorfod byw mewn cartref mwy
• mae gennych amhariad meddyliol difrifol neu’n byw gyda rhywun sydd â chyflwr o’r fath
• rydych yn adawr gofal yn yr Alban, lle byddwch wedi’ch eithrio rhag talu Treth Gyngor o 18 oed hyd nes i chi gyrraedd 26 oed
• rydych yn byw yn rhai siroedd penodol yng Nghymru a Lloegr ac yn adawr gofal

Talu’ch Treth Gyngor dros 12 mis yn lle 10

Mae’r rhan fwyaf o gynghorau yn caniatau i chi ledaenu’ch taliadau Treth Gyngor dros 12 mis yn lle’r 10 arferol. Gallai talu’r un swm bob mis ei gwneud hi’n haws i chi gyllidebu.

Gofynnwch i’ch cyngor a ydynt yn cynnig y dewis hwn.

Dewch o hyd i’ch cyngor lleol ar GOV.UK.

Ym mha fand Treth Gyngor ydw i?

Mae gan Loegr a’r Alban wyth o fandiau prisio ar gyfer y Dreth Gyngor yn amrywio o A (y rhataf) i H. Mae band Treth Gyngor tŷ yn seiliedig ar ei werth ardrethol – po ddrutaf yw’r eiddo, po uchaf yw band y Dreth Gyngor.

Yng Nghymru mae naw band – o 1 (yr uchaf) i 9.

Os yw’ch cartref wedi’i osod mewn band uwch nag y dylai, mae’n debyg eich bod yn talu mwy o Dreth Gyngor nag sydd raid.

Sut i gael band eich Treth Gyngor wedi’i adolygu

Os credwch eich bod yn talu gormod ar eich Treth Gyngor gan fod eich tŷ yn y band treth anghywir, yna gallech fedru hawlio ad-daliad.

I gael yr ad-daliad hwn bydd angen i chi ofyn am adolygiad.

Ond cofiwch: gallai’r adolygiad olygu y bydd y cyngor yn gosod eich eiddo mewn band uwch.

I ganfod sut i gael band Treth Gyngor wedi’i adolygu, ewch i MoneySavingExpert.

Cwynion am y Dreth Gyngor

Os oes gennych chi gŵyn am eich Treth Gyngor, fel arfer bydd rhaid i chi gwyno i’r cyngor yn gyntaf. Ni ddylent gymryd mwy na 12 wythnos i ddatrys y broblem.

Fodd bynnag, os ydych yn anfodlon â’r canlyniad, neu os ydynt yn cymryd yn rhy hir i ddatrys eich cwyn, gallech gwyno i’r Ombwdsmon Llywodraeth Leol.