Talu drosoch eich hun

Mae pawb yn gwybod bod symud o’ch cartref a byw yn annibynnol yn golygu cymryd cyfrifoldeb am gostau byw o ddydd i ddydd, ond beth yn union yw’r costau? Yma rydym yn cael golwg ar faint mae’n ei gostio i dalu drosoch eich hun.

• Costau byw blynyddol
• Llety
• Bwyd
• Cyfleustodau
• Rhedeg car
• Trwydded deledu
• Ffonau symudol a band eang
• Biliau annisgwyl
• Siarad am arian
• Help gyda chostau byw

Costau byw blynyddol

^{(Ffynhonnell: Office for National Statistics, 2018)}

Peidiwch â dychryn: Ffigyrau blynyddol aelwyd ar gyfartaledd sy’n cael eu darlunio yn y ffigyrau uchod. I’r rhan fwyaf o bobl ifanc sy’n symud i’w lle cyntaf, bydd y costau yma’n llawer llai.

Llety

Mae ar bawb angen lle diogel i fyw.

Mae faint y bydd hynny’n costio yn dibynnu ar nifer o bethau, megis:

• math o dai
• lle y mae yn y wlad
• a ydych chi’n rhannu’r gost
• a ydych chi’n rhentu neu’n talu morgais.

Mewn mannau lle bydd llawer o bobl am fyw, fel dinasoedd mawr, gall costau llety fod yn llawer uwch nag ychydig filltiroedd i ffwrdd.

Ar gyfer eich cartref cyntaf efallai y byddwch am ystyried rhannu gydag eraill i geisio rhannu’r costau.

Bwyd

Mae’n llawer rhy hawdd prynu’r bwyd y bydd arnoch ei angen pan fyddwch ei angen, bob dydd yn aml iawn.

Er y gall ymddangos yn ddrutach ar y pryd, yn aml iawn mae’n rhatach siopa unwaith yr wythnos. Felly gallwch osod cyllideb wythnosol i chi’ch hun a chadw ati.

Er bod gan yr holl archfarchnadoedd mawr gynigion a bargeinion, gwnewch yn siŵr bod arnoch wirioneddol angen y pethau y byddwch yn eu prynu cyn i chi wario mwy nag sydd raid, neu wastraffu bwyd.

Gallwch hefyd geisio prynu brand yr archfarchnad ei hun neu’r dewis rhataf bob tro a all fod yn llawer rhatach na’r enwau cyfarwydd.

Cyfleustodau

Mae cyfleustodau yn golygu nwy, trydan a dŵr. Nid yw costau eich gwasanaethau dŵr yn newid llawer o un cwmni i’r llall, ond mae prisiau nwy a thrydan, felly sicrhewch eich bod yn chwilio am y fargen orau.

Mae pob cwmni nwy a thrydan yn cynnig ystod o dariff, yn yr un modd â ffonau symudol, felly treuliwch amser yn sicrhau eich bod ar y tariff gorau i chi.

Mae newid cyflenwr yn hawdd a gall eich helpu i arbed llawer iawn o arian.

Rhedeg car

Gall hyn fod yn llawer mwy nag yr ydych yn ei ddisgwyl ar ôl ystyried y petrol, yr yswiriant, a’r biliau trwsio.

Trwydded deledu

Mae hyn yn costio £154.50 am flwyddyn os prynwch ef cyn 1 Ebrill 2020. Bydd trwydded du a gwyn yn costio £52.

Mae’r ffi nawr yn mynd i fyny yn unol â chwyddiant, gyda’r pris newydd yn dod i rym ar 1 Ebrill bob blwyddyn.

Gallwch dalu amdano bob blwyddyn, ond os dewiswch dalu’n chwarterol, bydd hyn yn costio £5 yn ychwanegol.

Os talwch yn wythnosol neu’n fisol, rydych yn talu am drwydded y flwyddyn gyntaf mewn chwe mis.

Byddech wedyn yn talu am eich trwydded nesaf dros 12 mis, ac felly byddwch wedi talu chwe mis ymlaen llaw.

Rhaid i chi fod â Thrwydded Deledu:

• i wylio neu recordio rhaglenni teledu ar unrhyw sianel
• i lawrlwytho neu wylio rhaglenni BBC ar iPlayer

Gallai hynny fod ar unrhyw declyn, gan gynnwys teledu, cyfrifiadur bwrdd gwaith, gliniadur, ffôn symudol, tabled, consol gemau, blwch digidol neu recordiwr DVD/VHS.

Gallech wynebu erlyniad a dirwy hyd at £1,000 os cewch eich dal yn gwylio heb drwydded.

Treial Cynllun Talu Syml Trwyddedu Teledu

O 1 Ebrill 2018, mae yna dreial Cynllun Talu Syml newydd ar gael.

Dan y cynllun hwn, byddwch yn gallu talu am Drwydded Deledu mewn 12 taliad misol cyfartal neu 26 o daliadau bob pythefnos.

Y dyddiad cau ar gyfer ceisiadau yw 30 Medi 2018.

Mae’r Cynllun Talu Syml hefyd yn cynnig rhywfaint o hyblygrwydd. Os byddwch yn methu taliad, gellir ei ledaenu ar draws y taliadau sy’n weddill. Ond os byddwch yn methu tri thaliad yn olynol, bydd y cynllun yn cael ei ganslo.

Ffonau symudol a band eang

Yn yr un modd â biliau cyfleustodau, gallwch arbed swm sylweddol o arian wrth newid darparwr band eang neu newid eich cytundeb ffôn symudol.

Felly, pan fyddwch chi’n derbyn cytundeb newydd, neu pan fydd eich hen un yn dod i ben, gwnewch yn siŵr eich bod chi’n cymharu’r bargeinion y gallwch eu cael i arbed arian.

Biliau annisgwyl

Atgyweirio’r car, biliau milfeddyg, atgyweirio’r cartref ar frys - gall y math hwn o gostau effeithio ar unrhyw un ar unrhyw bryd, felly nid yw hi fyth yn rhy gynnar i baratoi ar eu cyfer.

Y peth gorau i’w wneud yw cynilo arian yn rheolaidd i ddechrau cronni cronfa gynilion at argyfwng.

Gallwch hefyd gymryd camau i geisio atal eitemau rhag torri, neu brynu yswiriant sy’n rhoi sicrwydd i chi os aiff pethau o’i le.

Siarad am arian

Gall peidio â siarad am arian achosi problemau, gan fod pob rhan o’n bywydau yn cael eu heffeithio gan ein materion ariannol mewn rhyw ffordd neu’i gilydd.

Defnyddiwch ein canllaw i oresgyn y rhwystrau hynny a siaradwch â’ch ffrindiau, partner, perthnasau hŷn a phlant am arian.

Help gyda chostau byw

Os byddwch yn ei chael hi’n anodd talu am gostau byw o ddydd i ddydd, efallai bod gennych hawl i rai budd-daliadau.